Ekorodzice

Sery a ciąża Listerioza

14.02.2014, 19:06 Mariusz Jaworski – Dyplomowany Dietetyk Kliniczny
Odpowiednio dobrane sery w codziennej diecie są polecane ze względu na doskonałe źródło wapnia i białka. Niemniej jednak niektóre sery nie powinny być spożywane przez kobiety w ciąży. Wynika to z faktu, że mogą zwiększyć ryzyko rozwoju bakterii, takich jak Listeria, które wykazują szkodliwe działanie dla płodu.

fot. Sery a ciąża LISTERIOZA

Listerioza to jedna z chorób zakaźnych spowodowana zakażeniem bakterią Listeria monocytogenes. Na listeriozę szczególnie narażone są m.in. osoby z obniżoną odpornością, ale także kobiety w ciąży oraz noworodki. Pierwsze objawy zakażenia pojawiają się od kilku dni do nawet 3 miesięcy. Zazwyczaj listerioza przebiega bezobjawowo. Często jednak wywołuje objawy podobne do grypy. Występuje się wówczas:
  • gorączka,
  • bóle mięśni,
  • wymioty,
  • biegunka.
Zakażenie Listerią monocytogenes spowodowane jest zazwyczaj konsumpcją żywności zawierającą tę bakterię. Z racji tego, że kobiety ciężarne wykazują obniżoną odporność, zaliczane są do grup osób szczególnie narażone na zakażenie. Z punktu widzenia zdrowia kobiety w ciąży i jej dziecka istotne jest podjęcie działań mających na celu zminimalizowanie ryzyka zakażenia Listerią. Listerioza ma niebezpieczne działanie na płód, ponieważ może on ulec zakażeniu poprzez łożysko. Prowadzić to może do licznych powikłań medycznych m.in.: 
  • poronienia, 
  • porodu martwego płodu, 
  • zapalenie spojówek oraz błon śluzowych nosa,
  • niekiedy pojawiają się objawy zapalenia płuc, 
  • zmiany skórne, drobne pęcherzyki, wybroczyny - głównie na plecach oraz pośladkach noworodka.
Listerioza przejawia się wówczas w postaci posocznicowej i przebiega bardzo ciężko, co zmniejsza szanse przeżycia dziecka oraz wywołuje bardzo poważne wady rozwojowe. Oczywiście istnieją także powikłania dotyczące samej kobiety w postaci infekcji okołoporodowych,  a nawet niepłodności.

Szeroko zakrojone badania naukowe potwierdziły, że kobiety w ciąży powinny unikać niepasteryzowanych produktów mlecznych. Według The Food Standards Agency (2010) sery niewskazane dla kobiet w ciąży to: 
  • Miękkie sery  dojrzewające, takie jak : Brie, niebieski Brie, Cambozola, Camembert, Chaumes, Chevre (kozi ser z białą skórą), Pont L'Eveque, Taleggio, Vacherin-fribourgeois.

  • Sery z przerostami pleśniowymi (np. niebieskiej pleśni), czyli sery produkowane z mleka i specjalnego enzymu - podpuszczki. Np. Bergader, Bleu d'Auvergne, niebieski Wensleydale, niebieski Shropshire, duński niebieski, Dolcelatte, Gorgonzola, Roncal, Roquefort, Stilton.

  • Miękkie i niepasteryzowane sery, w tym kozie i owcze sery, np. Chabichou, Torta del cesar.
Nawet jeśli wyżej wymienione sery są produkowane z mleka pasteryzowanego to wciąż nie są wskazane do konsumpcji przez ciężarne. Związane to jest z tym, iż ta grupa serów charakteryzuje się większą wilgotnością i mniejszą kwasowością w porównaniu do innych serów. To właśnie te cechy zapewniają idealne warunki do rozwoju bakterii z rodzaju Listeria. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że według The Food Standards Agency (2010) w ciąży bezpieczne można stosować:
  • Mleczne produkty fermentowane, które stanowią źródło łatwo przyswajalnego wapnia oraz białka. Do tej grupy produktów zalicza się: maślanki, jogurty, kefiry. 

  • Sery twarde: Cheddar, Cheshire, Derby, Double Gloucester, Edamski, Ementaler, Angielski cheddar z koziego sera, Gouda, Gruyere, Halloumi, Havarti, Jarlsberg, Lancashire, Orkney, Paneer, Parmezan, Pecorino (twarde), Provolone.

  • Feta, który produkowany jest z mleka poddanego pasteryzacji lub mikrofiltracji. Zapewnia to  bezpieczeństwo mikrobiologiczne. Jednak kobieta w ciąży nie powinna spożywać zbyt często tego sera ze względu na dużą zawartość soli, której nadmiar może przyczyniać się do powstawania obrzęków.

  • Mascarpone, który jest włoskim serem. Najczęściej stosowany w lasagne, zapiekankach i innych potrawach dzięki swojej kremowej konsystencji. Mascarpone jest serem pasteryzowanym i niedojrzewającym, dlatego też stanowi niskie ryzyko rozwoju bakterii. 

  • Sery twarogowe


Zieloni eksperci

Waldemar Czerwoniec – lekarz ginekolog z 30-letnim stażem Magdalena Modlibowska – coach zdrowia, socjolog, ekolog Joanna Mendecka – psycholog, dietetyk, www.mamowanie.pl Monika Lipowska-Hajduk – psycholog, www.szczesliwa-mama.pl Jolanta Wrzesińska – ekonomistka, podróżniczka, ekoPanidomu :D Marta Tyszko – wielbicielka surowców naturalnych, gaj-oliwny.pl Wanda Hałuniewicz – Certyfikowany Doradca Noszenia ClauWi®, Pasiata.pl Agata Bala – propagatorka naturalnego pieluchowania, www.pupus.pl Katarzyna Wysocka – architekt zieleni Grażyna Ziółkowska - lekarz pediatra oraz specjalista medycyny rodzinnej z 16 letnim stażem Ania i Krzysztof Kobus – podróżnicy, www.malyporoznik.pl Anna Zielińska – antropolog, ekolog żywienia, www.bio-diet.pl Natalia Przybysz – specjalistka do organizacji wolnego czasu z dziećmi Kinga Toczewska vel Myszka Agata Natalia Kozdra – www.ekokobieta.com.pl Hanna Walczyk - handmadowa mama szydełko, druty to jej atuty Agnieszka Dziśko Puchała – adwokat, www.kancelaria-szczecin.com Marta Kierzkowska-Grzybek – fotografka i bębniarka, www.martagrzybek.selia.pl Rafał Młyński – logopeda, prywatna szkoła "SALWATOR" Joanna Koszewska – specjalista ds. Żywienia i Dietetyki, www.dietetyka.waw.pl Mariusz Jaworski – Dyplomowany Dietetyk Kliniczny Aleksandra Kus – rzeźbiarka i nauczycielka Marcin T. Zakrzewski – organizuje i prowadzi szkolenia dla przyszłych doradców, www.chustomania.pl Izabela Lenkiewicz – lekarz, strony: www.przedporodem.pl, www.blog.przedporodem.pl Iwona Sławek – specjalista ds. ochrony środowiska, www.ecoekspertyzy.pl Anna Buchmiet – doradca Noszenia po kursie Die Trageschule® Dresden, strona: www.maminek.pl Matylda Cygalska – doradca dietetyczny, www.zdrowosfera.pl Anna Nogajska – ekspertka od naturalnego pieluchowania oraz chustowania, strona: www.ekobaby.pl Iwona Styrenczak – położna z 17-letnim stażem Alicja Sieklucka – pedagog z ponad 25-letnim stażem pracy z dziećmi Magdalena Słomkowska – doradca laktacyjny; www.centrumdlamamy.com Martyna Kędziora – lekarka, joginka z 7-letnim stażem, nauczycielka jogi Karol Krzysztoń - radca prawny, Kancelaria Radcy prawnego Karol Krzysztoń Magdalena Kowalska Leszek Jaćkiewicz – stały współpracownik miesięcznika "Góry", autor przewodników "Nieznane Tatry"