Dwujęzyczność (w literaturze fachowej możecie się także spotkać z terminem „bilingwizm”) jest zjawiskiem, które poddawane było ludzkiej refleksji już od lat 30. XX wieku. Interesowano się wszelkimi konsekwencjami, plusami i minusami istnienia „obok siebie” dwóch systemów językowych. Badacze wszelkiej „maści” – z zakresu socjologii, psychologii, językoznawstwa czy pedagogiki doszli do wielu interesujących wniosków, które nie sposób przytoczyć w niniejszym wywodzie. Jednak ciągle na czasie wydaje się być pytanie – co niesie ze sobą dwujęzyczność?

Co to jest bilingwizm?

Według Ewy Lipińskiej dwujęzyczność oznacza umiejętność posługiwania się wszystkimi sprawnościami (mówienie, czytanie, pisanie) w języku ojczystym i drugim oraz na częstym używaniu obydwu języków w różnych sytuacjach komunikacyjnych i z różnymi osobami. Lipińska podkreśla także dynamiczny charakter dwujęzyczności, która jest trwającym w czasie procesem, ciągle zmieniającym się.


Jak wygląda to w praktyce?

Osoba bilingwalna używa wymiennie dwóch języków. Potrafi w każdym z nich czytać i pisać, a przede wszystkim płynnie mówić. Jeden z nich jest kodem prymarnym, czyli pierwszym (ojczystym), drugi  ma status systemu sekundarnego (w literaturze fachowej spotykamy się z pojęciem „języka drugiego”). Najlepiej widać to na przykładzie dzieci obcokrajowców lub z rodzin mieszanych (gdzie tylko jedno z rodziców jest polskiego pochodzenia). Potrafią swobodnie rozmawiać z Polakami, czytać i pisać w naszym języku, lecz kiedy muszą porozumieć się z rodzicami, to bez problemu „włączają” umiejętność komunikowania się za pomocą drugiego kodu językowego. Patrząc na to z boku, łatwo można stwierdzić, że mamy do czynienia z fantastycznym zjawiskiem – bo jakże inaczej rozumieć sytuację znajomości przez dziecka języka nie będącego ojczystym?


Czy tak jest w istocie?

Do dwujęzyczności dziecięcej należy podchodzić ostrożnie. I odpowiedzialnie. Jest to na tyle skomplikowane zjawisko, że trudno dokonać jego jednoznacznej oceny. Warto podkreślić ze bilingwizm jest niezwykle zindywidualizowany – to od umiejętności i rozwojowego poziomu jednostki zależy, jaki będzie kształt i charakter posługiwania się dwoma językami. Nie w każdym przypadku bowiem jest tak, jak życzą sobie tego rodzice. A praktyka pokazuje, ze czasami sporo od nich zależy.