Ekorodzice

Muzykoterapia – terapeutyczna rola muzyki

Autor: Jolanta Walczyk 2010.04.01, 23:13

fot. www.flickr.com /krisdimato
Wywołuje mniejszy lęk niż słowo, nie uruchamia mechanizmów obronnych, ułatwia człowiekowi przełamywanie bariery wstydu, lęku i strachu, a przede wszystkim łatwiej dociera do naszego wnętrza. Muzyka to lekarstwo dla duszy i ciała. Dowiedz się, jak ty możesz korzystać z jej uleczającej mocy!


Język rozbitków...
Wyobraźmy sobie, że jesteśmy rozbitkami na bezludnej wyspie. Nikt z ocalałych nie mówi w naszym języku. Czujemy się samotni i odrzuceni, próbujemy znaleźć nić porozumienia z resztą mieszkańców. Z rozbitego statku ocalały instrumenty i stary gramofon z ponadczasowymi hitami. Czy jesteśmy w stanie porozumieć się z drugim człowiekiem za pomocą melodii? Uczestnicy sesji muzykoterapeutycznych są bardzo podobni do tych rozbitków na bezludnej wyspie, którzy mogą porozumiewać się ze sobą właśnie dzięki muzyce. To właśnie w ten sposób próbują przekazać innym uczestnikom zajęć i terapeucie te emocje, których nie są w stanie opisać słowami.

Muzyka leczy?

Muzykoterapia jest formą autoterapii (terapii przez sztukę), która wspomaga leczenie przeróżnych schorzeń za pomocą dźwięków. Doskonale nadaje się do pracy z dziećmi zarówno pełnosprawnymi, jak i o obniżonej lub niepełnej sprawności. Z jej pozytywnego wpływu często korzystają również dorośli, m.in.: matki w ciąży, żołnierze po ciężkich misjach, osoby z różnego typu nerwicami... Zajęcia z muzykoterapii w zależności od potrzeb pacjenta przeprowadzane są albo indywidualnie, albo grupowo.


Tańcem, śpiewem lub dyskusją...

Uczestniczyć w zajęciach muzykoterapii możemy na dwa sposoby:

  1. receptywnie - metoda ta polega na dyskusji z terapeutą lub całą grupą o tym, jakie mieliśmy wrażenia, myśli, skojarzenia po wysłuchaniu danego utworu;
  2. aktywnie - obejmuje różnego rodzaju produkcje dźwiękowe pacjentów wykonywane najczęściej na instrumentach perkusyjnych "zestawu orfa", ale nie tylko. Instrumenty muzyczne wykorzystywane są na możliwie przeróżne sposoby, nawet niekonwencjonalne - np. zamiast grać w tradycyjny sposób na akordeonie, można w niego stukać, szurać po nim łyżeczką lub uderzać patyczkiem. Do aktywnej metody zaliczyć można także śpiewoterapię i terapię z zastosowaniem tańca - choreoterapię.

W Polsce podczas zajęć bazuje się raczej na psychoterapii i rozmowie terapeutycznej. Muzykoterapia za granicą nastawiona jest głównie na improwizację, wykorzystywane są instrumenty muzyczne melodyczne i niemelodyczne.

Schorzenia, które warto wspomóc kontaktem z muzyką:
Wszystkie walory muzyki sprawiają, że jest ona wspaniałą formą terapii wspomagającej leczenie wielu schorzeń, takich jak: 

  • ADHD,
  • autyzm,
  • niepełnosprawność ruchowa,
  • upośledzenia psychiczne różnego rodzaju,
  • utrata wzroku,
  • rekonwalescencja po zabiegach operacyjnych,
  • zaburzenia mowy,
  • choroby psychosomatyczne,
  • niektóre zaburzenia seksualne.

Terapia połączona z muzyką wskazana jest w zwalczaniu każdej choroby, która rozwija się na tle patogennych przeżyć, a więc przede wszystkim nerwic. Doskonale odnajduje również zastosowanie w stomatologii, onkologii, rehabilitacji, fizjologii oraz ginekologii.


Nie dla wszystkich...
Przeciwwskazaniami do stosowania muzykoterapii mogą być:

  • ostre dekompensacje psychiczne z silnymi tendencjami samobójczymi,
  • stany psychotyczne i ciężkie stany depresyjne,
  • alkoholizm z głęboką degradacją psychiczną,
  • lekomania,
  • narkomania,
  • schorzenia psychosomatyczne w ostrym stadium,
  • ostre schorzenia przebiegające napadowo (padaczka),
  • zagrażający zawał mięśnia sercowego,
  • niektóre ciężkie formy cukrzycy.

Muzykoterapia dla dzieci
Już niemowlę wykazuje zainteresowanie zabawą przy użyciu dźwięczących zabawek, reaguje na źródło dźwięku, zwracając głowę w ich kierunku, uśmiecha się, klaszcze, wykonuje taneczne ruchy, usypia przy kołysance. Zainteresowanie dziecka otaczającymi go odgłosami wzrasta proporcjonalnie z wiekiem. Muzyka odgrywa nieocenioną rolę w psychicznym świecie dziecka, szczególnie chorego. Często ma większe zastosowanie niż leczenie przy pomocy słów. Istotnym walorem w leczeniu dźwiękami jest możliwość szerokiego zastosowania tej metody. Muzykoterapia dziecięca stosowana jest w: 

  • neuropsychiatrii, głównie u osób z uszkodzeniem mózgu,
  • autyzmie wczesnodziecięcym,
  • przy zaburzeniach zachowania,
  • nerwicach,
  • leczeniu dzieci sparaliżowanych, niewidomych, głuchych,
  • celach profilaktycznych.
Polecana jest szczególnie rodzicom dzieci autystycznych. Poświadczają to wyniki testów prowadzonych w słynnym brytyjskim centrum Nordoff-Robbins. Dzieci leczone w tym ośrodku robią niesamowite postępy i stają się osobami normalnie funkcjonującymi w społeczeństwie.


fot. www.flickr.com
Gdzie szukać pomocy?

W naszym kraju większe zainteresowanie muzykoterapią jako dziedziną nauki można zaobserwować dopiero od 37 lat. Obecnie w Polsce jest około pięciuset dyplomowanych muzykoterapeutów, jednak nie wszyscy pracują w zawodzie. Bezpłatne zajęcia muzykoterapeutyczne odbywają się w instytucjach typu: szpitale, sanatoria, szkoły, stowarzyszenia, ośrodki zdrowia. Najczęściej przyjmują postać terapii wielozajęciowej, tzn. że muzykoterapia stosowana jest kompleksowo z innymi metodami psychoterapeutycznymi. Osoby, które nie są pod opieką terapeutów z państwowych ośrodków leczniczych, powinny starać się o skierowanie na leczenie od swojego lekarza prowadzącego lub odnaleźć gabinet prywatny w swojej okolicy.

Ile to kosztuje?
Prywatne gabinety muzykoterapeutyczne są bardzo nieliczne, a opłaty w nich wyglądają podobnie jak w gabinetach psychoterapeutycznych. Trudno mówić tu o konkretnej sumie, bo rozpiętość jest duża - od ok. 40 zł przy zajęciach grupowych do 150-200 zł za sesje indywidualne, natomiast trening słuchowy Tomatisa to koszt od 1 500 do 2 000 zł za etap. Liczy się również nazwisko prowadzącego i miejsce, w którym odbywają się sesje terapeutyczne.


- Należy zawsze zwracać uwagę na kwalifikacje osób prowadzących zajęcia z muzykoterapii, aby posiadały odpowiednie wykształcenie lub zaświadczenie o zdobytych kwalifikacjach potwierdzone certyfikatem do prowadzenia zajęć w danej metodzie, szczególnie dotyczy to metody Tomatisa. Myślę, że najlepiej kontaktować się bezpośrednio z większymi grupami muzykoterapeutów zrzeszonych w stowarzyszeniach lub z warszawską grupą działającą przy PTP - uprzedza muzykoterapeuta Ewa Bombol. - Trzeba jednak pamiętać, że samo uczestniczenie w sesjach muzykoterapii nie ulecza, ale jedynie pomaga pacjentowi w leczeniu zaburzenia, na które cierpi - dodaje.

Muzykoterapia jutra
Współcześnie ta dziedzina nauki rozwija się w piorunującym tempie, a przed ludzkością odkrywają się coraz większe możliwości zastosowania muzykoterapii w leczeniu rozmaitych schorzeń i zaburzeń. Muzyka pozwala pacjentowi wyciszyć emocje, uspokaja go w stanie zbytniego pobudzenia, stymuluje w okresach apatii i przygnębienia, pomaga pogłębić jego uwagę i koncentrację. W rehabilitacji leczenie dźwiękami poprawia aktywność ruchową, zmniejsza ból i napięcie, łagodzi stres i pomaga gromadzić energię w okresie rekonwalescencji. Wpływa również korzystnie na krwioobieg, oddech i napięcie mięśniowe. Amerykańscy naukowcy, publikujący swoje wyniki badań na portalu Usnews, dowiedli nawet, że muzyka poza poprawą zdolności ruchowych i językowych, może uwalniać w mózgu substancje odpowiedzialne za poprawę nastroju, przywołać utraconą pamięć i emocje.



Konsultacja specjalistyczna:

Ewa Bombol – dyplomowana muzykoterapeutka dziecięca;

Wanda Chmielnik – dyplomowana muzykoterapeutka




Komentarzy: 3
{opis}
19.06.2010 11:56 - wielodzietna
Ja słuchałam jazzu
{opis}
19.05.2010 17:36 - ksena
Świetny tekst!
{opis}
19.04.2010 13:50 - mama_Igorka
A jakiej muzyki słuchać w ciąży?
ikona kategorii
Opinia eksperta

Wanda Chmielnik – muzykoterapeuta, pedagog, www.gabinetmuzykoterapi.pl
Muzyka spokojna niekoniecznie relaksuje…

Nie ma jednego rodzaju muzyki, który sam w sobie miałby właściwości terapeutyczne. Każda muzyka, która potrafi wzruszyć, spowodować powstanie jakiejś relacji (pozytywnej bądź negatywnej), może być potencjalnie wykorzystana do muzykoterapii. Wybór utworów zależy od kultury muzycznej terapeuty, kultury pacjenta, wieku, aktualnego stanu oraz celów terapeutycznych. Jest więc bardzo złożony.

Nie każda muzyka, np. "relaksacyjna", wywoła pożądany efekt. Spokojne dźwięki niekoniecznie muszą nas relaksować. Jeden z moich pacjentów –  młody, dynamiczny człowiek, który nie umiał sobie poradzić zewsząd otaczającym go stresem – relaksował się jedynie przy muzyce przypominającej przemarsz wojska. Rytmy muzyczne synchronizowały się z rytmami jego ciała właśnie przy tym, jakże zaskakującym repertuarze muzycznym.

Muzykoterapeuci do swoich sesji dobierają zwykle muzykę nie wokalną, lecz instrumentalną – często poważną. Przyjmuje się, że silniej angażuje ona pacjentów, wywołuje więcej wyobrażeń wzrokowych o charakterze projekcyjnym oraz daje więcej przeżyć estetycznych. Ponadto muzyka poważna jest mniej znana pacjentom, co eliminuje przy jej percepcji wpływ niekorzystnych sposobów przeżywania nabytych przez pacjentów w dotychczasowym doświadczeniu. Dlatego poszukiwania najodpowiedniejszych dźwięków dla siebie radzę zacząć właśnie od tego gatunku muzyki. 


Najlepsze prezenty świąteczne
zrobione własnoręcznie np. techniką decoupage
praktyczne, takie które przydadzą się w domu, a nie będą tylko ozdobą
dobra książka - ma szanse trafić w gust każdego
karta podarunkowa
inne

Quizy

1001 pytań i odpowiedzi na kazdy temat. Jeżeli chcesz się dowiedzieć więcej zajrzyj tutaj.

 

 

Zobacz wszystkie »