Z Agatą Czachórską odpowiadającą za działania proekologiczne w IKEA Kraków,  pomysłodawczynią i organizatorką konkursu „EDUeko” na najbardziej ekologiczne przedszkole, z przekonania i pasji - ekolożką – rozmawiała Magdalena Tokarska.

Główna idea konkursu „EDUeko” to ...
Sam konkurs wziął swój początek od „Ekolekcji” organizowanych przez krakowski sklep IKEA. Są to spotkania z przedszkolakami i uczniami szkół podstawowych, podczas których opowiadamy, jak w łatwy i ciekawy sposób można dbać o  środowisko, ale – przede wszystkim – jak dzieci mogą tę wiedzę zastosować w praktyce we własnych domach. Po takich lekcjach zawsze pozostawał pewien niedosyt – widać było, jak wielki potencjał drzemie w  maluchach, dlatego w ubiegłym roku po raz pierwszy zorganizowaliśmy konkursu „EDUeko”. Jego celem jest zaangażowanie dzieci i przedszkoli do aktywnego działania na rzecz środowiska. Z moich obserwacji wynika, że dzisiejsze przedszkolaki wiedzą o ekologii dużo więcej niż ktokolwiek z nas w ich wieku. To napawa ogromnym optymizmem.

Od kiedy, pani zdaniem, należy zacząć edukację ekologiczną? Jaki wiek jest najlepszy?
Nie chcę stawiać się tu w roli eksperta, wszyscy jednak zgadzamy się, że „czym skorupka nasiąknie za młodu, tym na starość trąci”. Dzieci najlepiej uczą się poprzez obserwację czy wspólną zabawę, a większość zachowań wynoszą z domu, dlatego obowiązek edukowania spoczywa przede wszystkim na rodzicach. Bardzo ważne jest, aby dorośli dawali przykład podczas codziennych czynności, np. segregując śmieci, ograniczając produkcję odpadów spożywczych czy oszczędzając energię elektryczną. Prowadząc „Ekolekcje” dla przedszkolaków widzę, ile pasji i zaangażowania drzemie w maluchach, jak szybko chłoną wiedzę na temat zasad życia w zgodzie z naturą – i jak cieszy je każda zdobyta umiejętność. Dlatego uważam, że w edukację ekologiczną warto inwestować już od najmłodszych lat.

Jak dorośli mogą jeszcze dawać dzieciom dobry przykład?
Tak, jak wspomniałam wcześniej, nawet najprostsze przykłady dbania o środowisko, jak np.  wrzucanie świetlówek czy zużytych baterii do specjalnych pojemników w sklepach, są przez dzieci zauważane. Wierzę, że w  przyszłości przyswoją te zaobserwowane postawy i staną się one dla nich czymś naturalnym, normalnym – a nie jedynie modą na ekologię. Poza rodzicami, ważną rolę w edukacji ekologicznej najmłodszych odgrywają ich wychowawcy, opiekunowie. Dlatego też m.in. zdecydowaliśmy zorganizować konkurs „EDUeko” na najbardziej ekologiczne przedszkola. 

Czy widoczne są zmiany w myśleniu i świadomości ekologicznej dzieci?
Tak, zdecydowanie. Ostatnio usłyszałam od jednej z przedszkolanek, że dzieci – dzięki zajęciom proekologicznym - stają się w domu „strażnikami ekologii”. Jedno z nich zaczęło nawet instruować rodziców, aby wyrzucali szkło i papier oddzielnie. Inne zwracają dorosłym uwagę, żeby zakręcali wodę podczas mycia zębów. Takie drobne czynności bardzo cieszą i  pokazują, że praca z dziećmi ma ogromne znaczenie, a nasze działania mają sens.

Ekologiczna postawa to styl życia czy kwestia wychowania?
Obecnie sporo mówi się o ekologii, jest ona promowana jako modny styl życia, ale wg mnie prawdziwie ekologiczna postawa opiera się na wychowaniu. Zrozumienie, dlaczego segregacja śmieci jest ważna oraz przyswojenie zachowań ekologicznych jako swoich własnych, jest zdecydowanie bardziej wartościowe niż tymczasowa moda czy styl, które szybko się zmieniają. Dlatego tak ważna jest edukacja, kładąca nacisk na kształtowanie świadomości ekologicznej od najmłodszych lat.

Polacy są eko?
Zapewne nie mnie wypowiadać się na ten temat… Wydaje mi się jednak, że jako społeczeństwo idziemy we właściwym kierunku. Najważniejsze jest uświadomienie sobie, że wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za naszą planetę – w końcu to nasz wspólny dom, tylko taki trochę większy. Na każdym kroku powinniśmy „myśleć ekologicznie” – zaczynając od własnego, najbliższego otoczenia.  W IKEA np. nie tylko segregujemy odpady na ponad 40 frakcji, ale angażujemy w ten proces klientów, którzy korzystają ze specjalnie oznaczonych pojemników, zaś każdy z naszych pracowników musi przejść szkolenie na temat zrównoważonego rozwoju. W 2011 roku zainstalowaliśmy panele słoneczne, a także świetliki dachowe pozwalające na wykorzystanie światła słonecznego do oświetlenia obiektu. W naszym sklepie mamy też specjalnie wydzielone powierzchnie, tzw. „Eko-wnętrze”, gdzie pokazujemy proekologiczne rozwiązania IKEA do mieszkań oraz „Eko-kuchnię” pełną pomysłów na przyjazne środowisku korzystanie z tego najważniejszego miejsca w każdym domu.

I ostatnie pytanie... Grzechem byłoby go nie zadać. Czy możemy liczyć na trzecią edycję konkursu?
Zrobimy wszystko, co w naszej mocy! Po sukcesie I i wielkim II edycji jestem pewna, że warto wspierać proekologiczne działania podejmowane przez przedszkola. Cieszy mnie, że coraz więcej placówek ma spójne plany działań na rzecz środowiska. Normą stała się segregacja odpadów, zbieranie nakrętek i zużytych baterii. Mam nadzieję, że ten trend się utrzyma.