Ekorodzice

Dzieci z zespołem Aspergera

Autor: Magdalena Knedler-Zając 2010.03.22, 19:01

fot. www.sxc.hu
Ukryte przed światem w twardej i trudnej do rozbicia skorupie. Odseparowane od rówieśników żyją we własnej samotni. Nie potrafią rozpoznawać emocji, nawiązywać przyjaźni ani komunikować się z otoczeniem. Świat widziany oczami dziecka z zespołem Aspergera często jest niezrozumiały.


Outsiderzy mimo woli

Dzieci z zespołem Aspergera posiadają zazwyczaj niewielkie umiejętności w zakresie komunikowania się z otoczeniem. Mają problem z odczytywaniem intencji innych ludzi. Cechuje ich mała towarzyskość. Niekiedy zdarza się, że są oziębłe, skupione na sobie, nienaturalne czy ekscentryczne. Ponadto mają trudności ze stworzeniem więzi z rówieśnikami, nie potrafią wejść z nimi w bliższe relacje. A ich naiwność może stać się powodem wyszydzania i ataków kolegów. Dzieci z zespołem Aspergera najczęściej są samotne, jednak różnie radzą sobie z tą izolacją. Niektóre ją akceptują (niekiedy nawet pożądają), inne nie potrafią się z nią pogodzić. Dzieci te często skupiają się na detalach i nie postrzegają danej sytuacji jako całości - na przykład odpowiadają komuś na zadane pytanie, nie zauważając przy tym drwiących wyrazów twarzy czy też przedrzeźniających gestów.


Język językowi nierówny

Język, którym posługują się dzieci z zespołem Aspergera, posiada swoiste właściwości.
Najważniejsze cechy języka i mowy to:
  • wysoce sformalizowane słownictwo;
  • precyzyjne nazewnictwo;
  • wypowiedzi nienaturalne, przypominające encyklopedyczne definicje;
  • brak wyrazów i zwrotów nacechowanych emocjonalnie, czyli metafor, epitetów czy porównań, jak np. "pokarm dla duszy", "czuję się, jak zbity pies", "jestem śmiertelnie zmęczona";
  • sposób mówienia jest powolny, monotonny, przesadnie głośny lub zbyt szybki;
  • brak "melodyki" wypowiedzi.

Prawidłowy rozwój mowy i używanie języka zgodnie z regułami gramatycznymi to cecha odróżniająca dzieci z zespołem Aspergera od dzieci autystycznych. Należy jednak pamiętać, że dzieci te rozumieją mowę innych dosłownie i najpewniej czują się wtedy, kiedy jest ona prosta, precyzyjna i jednoznaczna. Natomiast wypowiedzi metaforyczne mogą budzić w nich gniew, irytację, niepokój czy też agresję.


Nadawanie na innych falach

Nawet jeżeli dziecko z zespołem Aspergera wykazuje się znajomością bardzo bogatego słownictwa, nie należy w każdym przypadku spodziewać się, że umiejętność rozumienia wypowiedzi jest również na wysokim poziomie. Potrafi ono mówić długo i dużo na interesujący je temat, nie rozpoznając jednocześnie, że słuchający jest znudzony albo nie ma ochoty na pogawędkę. Ma to związek z brakiem umiejętności odczytywania cudzych myśli i intencji, czyli z tzw. ślepotą umysłową. Dziecko z zespołem Aspergera bardziej informuje niż prowadzi dyskusję, co jeszcze dosadniej podkreśla mimika i język ciała. Dziecko nie patrzy na rozmówcę, tylko "wlepia w niego oczy" bądź też przeciwnie - unika jego wzroku. Poza tym może ono zadawać pytania, które nie są związane z określoną sytuacją, a niekiedy wręcz zupełnie odbiegają od wydarzeń rozgrywających się w danej chwili. Skoncentrowane na jakimś temacie często zadaje wciąż te same pytania i domaga się na nie odpowiedzi - może wielokrotnie słuchać tych samych wyjaśnień dotyczących interesującego zagadnienia. Dzieci z zespołem Aspergera łatwo przyswajają sobie pewne słowa, zwłaszcza trudne i obco brzmiące, by potem używać ich w różnych sytuacjach, nie zawsze we właściwym kontekście.


Rozmowy, wiersze, filmy,
czyli jak pracować z dzieckiem

  1. Zachęcaj dziecko do rozmowy, wymiany zdań i poglądów, zadawaj pytania i oczekuj odpowiedzi. Najlepiej, aby nasza pociecha nie miała tylko jednego rozmówcy, ale kilku, dzięki czemu będzie umiała dyskutować z różnymi ludźmi na różne tematy.

  2. Zadbaj o jego poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Należy wyrobić w dziecku nawyk komunikacyjny, który nie będzie odbierany jako przymus. Nie jest to zadanie łatwe i wymaga dużej konsekwencji od rodzica, ale efekty z pewnością ułatwią życie nie tylko dziecku, ale i jego opiekunom.

  3. Rozwijaj jego zdolności do interpretacji poezji oraz innych tekstów literackich (nasyconych licznymi środkami stylistycznymi, skomplikowanych pod względem językowym i kompozycyjnym), by wyjść poza mur dosłowności.

  4. Urządzaj dyskusyjne wieczorki filmowe. Film jako sztuka wizualno-narracyjna wymaga od widza interpretacji wielowymiarowej - na poziomie tekstu, obrazu i dźwięku. Dzieło filmowe zakłada odbiór wszystkich tych elementów jednocześnie. Ważna jest również w tym przypadku gra aktorska, na którą składa się operowanie słowem oraz mowa ciała. Analiza i interpretacja filmu mogą być dla dziecka ciekawym wyzwaniem.

Należy pamiętać o tym, że zaburzenia mowy na tle zespołu Aspergera mogą przybierać rozmaite formy. Zaprezentowane tutaj problemy to zjawiska wybrane i najczęściej powtarzające się. Warto podkreślić, iż osoby z zespołem Aspergera bardzo często wykazują wyjątkowe zdolności w jakiejś dziedzinie.

Źródło: Na podstawie własnych badań oraz T. Attwood "Zespół Aspergera"; M. Biedasiewicz, A. Maciarz "Dziecko autystyczne z zespołem Aspergera"; U. Frith "Autyzm i zespół Aspergera"

Przeczytaj także:

Miganie i migusie – komunikacja z niemowlakiem

Miganie i migusie – komunikacja z niemowlakiem

Na początku jest zaledwie kilka prostych gestów, potem przybywają kolejne. A nim ktokolwiek się obejrzy migowa komunikacja hula na całego... Z panem Przemkiem Popiołkiem, który razem z żoną wprowadził na polski rynek Program Baby Signs®,... więcej »
Dlaczego dzieci uwielbiają słodycze?

Dlaczego dzieci uwielbiają słodycze?

Moje dziecko uwielbia słodycze. Jak nie zje czegoś słodkiego w ciągu dnia, wpada w histerię – płacze i krzyczy aż nie zmiękniemy. Zawsze stawia na swoim. Boję się, że jest uzależnione od łakoci. Jak możemy ograniczyć mu dostęp... więcej »
Świat oczami dziecka

Świat oczami dziecka

To nie jest sen. Nie jest to również scenografia do filmu KingSajz. To jest świat widziany dziecięcymi oczami – trzypiętrowy stół, gigantyczny fotel, na który trzeba wspinać się jak na Mont Everest, oraz buty taty przypominające wielkością... więcej »
Zabawki edukacyjne - jakie warto mieć?

Zabawki edukacyjne - jakie warto mieć?

Rozwój dziecka przebiega najbardziej dynamicznie w pierwszych trzech latach. W tym okresie rodzice mają fundamentalny wpływ na kształtowanie się wszystkich dziecięcych zmysłów. Niezwykle prostym i sprawdzonym sposobem na wspieranie rozwoju... więcej »
Wszystko o naturalnych placach zabaw

Wszystko o naturalnych placach zabaw

– Dawniej, gdy brakowało zabawek, dzieci same wymyślały różnego rodzaju gry, rysowały piaskiem, tworzyły szałasy, wspinały się na drzewa. Chcieliśmy stworzyć takie miejsce, w którym dzieci mają coś do powiedzenia, które nie jest... więcej »


Jeśli chcesz w pełni korzystać z możliwości i funkcjonalnosci serwisu Ekorodzice.pl, dołącz do nas! Rejestracja nie zajmie Ci więcej niż 2 minuty!

Quizy

1001 pytań i odpowiedzi na kazdy temat. Jeżeli chcesz się dowiedzieć więcej zajrzyj tutaj.

 

 

Zobacz wszystkie »